Prawo administracyjne ? sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego

Choć istnieje kilka sposobów na uzyskanie obywatelstwa polskiego, procedura jego przyznania jest w większości przypadków dość skomplikowana i długotrwała a od osoby zainteresowanej wymaga pełnego zaangażowania w trakcie toczącego się postępowania.

Sposób załatwiania spraw dotyczących uzyskania obywatelstwa polskiego reguluje ustawa o obywatelstwie polskim z dnia 2 kwietnia 2009 r. oraz w przypadku repatriantów ? ustawa o repatriacji z dnia 9 listopada 2000 r.

Nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa

Nabycie obywatelstwa polskiego z mocy prawa następuje w wyniku: urodzenia dziecka z rodziców, z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie; znalezienia na terytorium RP, gdy rodzicie małoletniego nie są znani; przysposobienia – dziecko przysposobione przez osobę lub osoby posiadające obywatelstwo polskie, nabywa obywatelstwo, jeżeli przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.

Nadanie obywatelstwa polskiego

Nadanie obywatelstwa polskiego to prerogatywa Prezydenta RP. Kompetencja ta ma charakter uznaniowy, co oznacza, że istnieje pewna dowolność w wyborze rozstrzygnięcia sprawy przez Prezydenta przy tym samym stanie faktycznym i każde rozstrzygnięcie jest legalne. Ponadto, nie podlega ono kontroli sądów oraz nie wymaga kontrasygnaty, co wskazuje na swobodę Prezydenta RP w dokonywanych wyborach.

Wymogiem nadania cudzoziemcowi obywatelstwa jest złożenie przez osobę zainteresowaną wniosku oraz odpowiedniej dokumentacji. Pismo takie składa się do wojewody lub do konsula, w zależności od miejsca zamieszkania cudzoziemca.

Wojewoda lub konsul przekazuje ów wniosek Prezydentowi RP za pośrednictwem ministra właściwego do spraw wewnętrznych wraz z opinią własną. Minister przed przekazaniem wniosku do Prezydenta RP zwraca się do komendanta Głównego Policji lub Szefa ABW, a w razie potrzeby do innych organów o udzielenie informacji, które mogą mieć istotne znaczenie w sprawie nadania obywatelstwa i sporządza opinię dotyczącą wniosku. Prezydent w każdej chwili może zadecydować o skróceniu tej procedury.

Nadanie lub odmowa nadania obywatelstwa polskiego następuje w formie postanowienia. Cudzoziemiec nabywa obywatelstwo polskie w dniu wydania przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej postanowienia o nadaniu obywatelstwa polskiego.

Uznanie za obywatela polskiego

Uznanie za obywatela polskiego stanowi kompetencję wojewody. Decyzja w tej sprawie jest związana, a więc jeżeli zawarte w ustawie przesłanki zostaną spełnione to organ nie ma swobody w wyborze rozstrzygnięcia.

Tym sposobem nabycia obywatelstwa polskiego zostały objęci cudzoziemcy, którzy w toku wieloletniego pobytu w RP na podstawie stosownych zezwoleń zintegrowali się z polskim społeczeństwem, znają język polski, mają zapewniony lokal mieszkalny oraz źródło utrzymania, szanują tutejszy porządek prawny.

Zainteresowany cudzoziemiec składa wniosek o uznanie go za obywatela polskiego do wojewody wraz z wymaganą dokumentacją. Wojewoda przed wydaniem decyzji w sprawie zwraca się do komendanta wojewódzkiego Policji, dyrektora delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w razie potrzeby do innych organów, o udzielenie informacji, czy nabycie przez cudzoziemca obywatelstwa polskiego nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Przywrócenie obywatelstwa polskiego

Obywatelstwo polskie przywraca się cudzoziemcom, którzy utracili je przed dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie stosownych ustaw.

Osoba zainteresowana składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego do ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub za pośrednictwem konsula właściwego ze względu na miejsce zamieszkana cudzoziemca, jeżeli nie jest nim terytorium RP.

Istnieją przesłanki negatywne, które wykluczają przywrócenie obywatelstwa, takie jak na przykład działanie cudzoziemca na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności lub uczestniczenie w łamaniu praw człowieka.

Obywatelstwo polskie przywraca minister właściwy do spraw wewnętrznych w drodze decyzji. Przywrócenie obywatelstwa polskiego następuje w dniu, w którym decyzja o przywróceniu stała się ostateczna.

Przed wydaniem decyzji minister do spraw wewnętrznych zwraca się do Komendanta Głównego Policji lub Szefa ABW, a w razie potrzeby do innych organów o udzielenie informacji, czy przywrócenie obywatelstwa w danym przypadku nie stanowi zagrożenia dla obronności lub bezpieczeństwa państwa albo porządku publicznego oraz osoba zainteresowana nie działała na szkodę Polski, a zwłaszcza jej niepodległości i suwerenności lub uczestniczyła w łamaniu praw człowieka.

Repatriacja

Repatriacja czyli powrót do Ojczyzny osób pochodzenia polskiego to sposób nabycia obywatelstwa polskiego uregulowany przez ustawę o repatriacji. Obywatelstwo polskie nabywa się bowiem w wyniku uznania za repatrianta oraz przekroczenia granicy RP na podstawie wizy krajowej w celu repatriacji. Osoba zainteresowana w tym wypadku jest zmuszona spełnić szereg przesłanek odnoszących się przede wszystkim do wykazania związku z polskością, pielęgnowaniem polskiego języka oraz kultury.

Zrzeczenie się obywatelstwa polskiego

Warto również wspomnieć o sytuacji zrzeczenia się obywatelstwa polskiego, a więc jedynej opcji pozbycia się polskiej przynależności narodowej.

Utrata obywatelstwa polskiego jest możliwa na podstawie wniosku osoby zainteresowanej po uzyskaniu zgody Prezydenta RP. Utrata obywatelstwa polskiego następuje po upływie 30 dni od daty wydania postanowienia Prezydenta w tej sprawie lub w terminie krótszym, jeżeli Prezydent tak zadecyduje. Głównym warunkiem, który pozwala na wyrażenie takiej zgody jest wykazanie przez zrzekającego się posiadania obywatelstwa innego kraju, w celu zapobieżenia zaistnienia przypadku bezpaństwowości.

Blog, Prawo administracyjne