Separacja a podział majątku
Separacja a podział majątku
W życiu rodzinnym pomiędzy małżonkami może dochodzić do nieporozumień i kłótni. Gdy małżonkowie widzą dla siebie szansę i nie chcą się rozwodzić, decydują się na separacje. W trakcie separacji pomiędzy małżonkami może wystąpić konieczność podziału wspólnego majątku, gdyż czas jej trwania nie jest ograniczony przez przepisy. Separacja pomiędzy małżonkami może być formalnie orzeczona przez sąd lub mieć formę separacji faktycznej
Jakie są przesłanki separacji?
Separacja uregulowana została w art. 611 – 616 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W odróżnieniu od rozwodu jedyną przesłanką pozytywną jest zupełny rozkład pożycia, ale nie trwały, który sprawia że małżonkowie mogą jeszcze do siebie powrócić. Sąd związany jest też dwiema negatywnymi przesłankami, które ograniczają możliwość orzeczenia separacji w przypadku naruszenia zasad współżycia społecznego (np. żona ucierpiała w wypadku przez co stała się osobą niepełnosprawną, a mąż nie chce pomagać niepełnosprawnemu małżonkowi) lub gdy w wyniku separacji ucierpi dobro małoletnich dzieci.
Podział majątku wspólnego
W przypadku orzeczenia przez sąd separacji na podstawie art 54 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego pomiędzy małżonkami powstaje ustrój rozdzielności majątkowej. Ustawa również nie dopuszcza zniesienia przymusowego ustroju poprzez umowę w trakcie trwania separacji. Składając pozew (gdy tylko jeden małżonek tego żąda) lub wniosek (w przypadku zgodnego wniosku obu małżonków) o separację małżonek może żądać podziału majątku wspólnego. Sąd rozpatrzy pozew / wniosek w przypadku, gdy nie wydłuży to postępowania sądowego, w innym wypadku pozostawi pozew / wniosek bez rozpoznania. Niewątpliwie większe szane na rozpatrzenie wniosku występują w przypadku złożenia go z równoczesnym uzgodnieniem sposobu podziału majątku przez małżonków. Podział majątku może się odbyć na trzy sposoby. Pierwszym będzie fizyczny podział rzeczy. Drugim przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednego małżonka z jednoczesnym obowiązkiem spłaty na rzecz drugiego. Z kolei trzecim rozwiązaniem jest zarządzenie przez sąd sprzedaży rzeczy oraz podział uzyskanej sumy pomiędzy małżonków.
Co powinien zawierać wniosek i ile wyniosą koszty?
Wniosek o podział majątku powienien zawierać wskazanie wysokości udziałów każdego z małżonków w majątku wspólnym, określenie majątku wspólnego poprzez wskazanie na nieruchomości, ruchomości, określenie wartości składników majątku wspólnego oraz sposobu ich podziału. Małżonkowie obowiązani są do wskazania we wniosku całego majątku, który ma ulec podziałowi pod rygorem prekluzji roszczenia ( oznacza to, że w przypadku nie wskazania części majątku małżonek nie będzie mógł później żądać jego podziału). Od zasady tej istnieją wyjątki takie jak celowe ukrywanie majątku stanowiącego wspólność majątkową małżeńską przez jednego z małżonków lub żądanie zwrotu nakładów poczynionych przez jednego małżonka na rzecz majątku osobistego drugiego. Wniosek o podział majątku wspólnego kierowany jest do Sądu Rejonowego. Wniosek taki podlega opłacie w wysokości 1000 zł, jeśli jednak strony przedstawią zgodny projekt podziału tego majątku pobiera się opłatę stałą w wysokości 300 zł. Strony powinny liczyć się z możliwością poniesienia kosztów sądowych takich jak wynagrodzenie biegłego, mediacji, czy także z możliwością wniesienia apelacji. Strona, która nie jest w stanie ponieść kosztów może złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych z jednoczesnym oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.
Co w przypadku nieformalnej separacji?
W odróżnieniu od separacji orzeczonej przez sąd małżonek nie może żądać podziału majątku w przypadku faktycznej separacji. Zakaz ten wynika z art. 35 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Separacja nieformalna nie wynika z żadnego stosunku prawnego, dlatego z punktu widzenia prawa małżonkowie nadal są razem i łączy ich wspólność ustawowa, ewentualnie postanowienia umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy). Małżonkowie pozostający w tej specyficznej formie separacji nadal mają w stosunku do siebie takie same obowiązki jak i prawa, które wynikają z małżeństwa. W przypadku gdyby małżonkowie zdecydowali się na rozwód to w takim wypadku mogą starać się udowodnić, że określone składniki majątku zostały nabyte w wyniku ich własnego wysiłku finansowego podczas trwania separacji faktycznej.
Tagi: Art. 35 KRiO, Art. 54 KRiO, Art. 61 KRiO