Sprawy karne – przestępstwo rozboju
Sprawy karne – przestępstwo rozboju
Jako adwokat coraz częściej spotykam się ze sprawami karnymi dotyczącymi zarzutów dokonania rozboju. Sprawy karne o rozbój są szczególnie trudne z uwagi na pojawiające się zwykle przesłanki zuchwałości w działaniu sprawcy oraz negatywne odczucia społeczne. Pomoc skutecznego adwokata w tego typu sprawach karnych bywa niezbędna, tym bardziej, że prokurator stawiając zarzuty w sprawie o rozbój nie chce zazwyczaj rozmawiać o karze niższej niż 2-3 lata bezwzględnej kary pozbawienia wolności.
Przestępstwo rozboju opisane jest w art. 280 kodeksu karnego. Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12 (art. 280 § 1 k.k.). Sprawcą rozboju może być każdy. Zachowanie sprawcy polega na zaborze cudzej rzeczy ruchomej (w celu przywłaszczenia), przy zastosowaniu jednego z trzech wymienionych w przepisie sposobów, tj. używając przemocy, grożąc natychmiastowym użyciem takiej przemocy albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności.
?Użycie przemocy? należy interpretować nie tylko jako bezpośrednie fizyczne oddziaływanie na człowieka, ale są nim również niefizyczne formy bezpośredniego oddziaływania na pokrzywdzonego.
?Groźba natychmiastowego użycia przemocy? powinna wzbudzić w ofierze obawę spełnienia, jednak nie jest wymagana realna możliwość spełnienia tejże groźby. Groźba winna wynikać z konkretnego zachowania się sprawcy ? może mieć postać werbalną, ale także konkludentną.
?Doprowadzenie do stanu nieprzytomności lub bezbronności? to podjęcie takich działań, które nie są użyciem przemocy, ale pozbawiają człowieka możności przeciwdziałania zaborowi mienia (np. związanie, zabranie kul inwalidzkich, uśpienie, odurzenie alkoholem).
Słowo ?kradnie?, które jest znamieniem czynu zabronionego stypizowanego w art. 280 § 1 k.k. ma zastosowanie do sytuacji, w której sprawca własnoręcznie odbiera pokrzywdzonemu mienie z zamiarem przywłaszczenia, jak i gdy pokrzywdzony pod wpływem groźby użycia przemocy samoczynnie wydaje napastnikowi żądany przedmiot (wyrok SA w Białymstoku z 17 stycznia 1995 r., II AKr 207/94, OSAB 1995, nr 1, poz. 10).
Art. 280 § 2 k.k. definiuje kwalifikowaną postać rozboju. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Jak wyżej wskazano, znamiona kwalifikowanego typu rozboju dotyczą w szczególności przedmiotu, jakim sprawca się posługuje, a także sposobu jego działania. Do przedmiotów, którymi posługuje się sprawca rozboju w wariancie kwalifikowanym, ustawodawca zaliczył broń palną, nóż, inny podobnie niebezpieczny przedmiot oraz środek obezwładniający. Do kategorii ?innych podobnie niebezpiecznych przedmiotów? należy zaliczyć te, których użycie może spowodować śmierć człowieka lub znaczne obrażenia ciała, a więc skutki analogiczne jak użycie broni palnej lub noża. Potencjalne skutki użycia tego rodzaju przedmiotów łączą się z ich właściwościami lub sposobem użycia (postanowienie SN z 29 maja 2003 r., I KZP 13/2003, OSP 2004, nr 4, poz. 43).
Posłużenie się bronią palną w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. nie musi polegać na oddaniu strzałów lub nawet usiłowaniu oddania strzałów. Wystarczy, że sprawca posiada broń palną ze sobą i wykonuje nią określone operacje stwarzające u pokrzywdzonego przeświadczenie, że broń ta może być w każdej chwili użyta zgodnie z jej podstawowym przeznaczeniem, nawet gdy ex post okazało się, że nie była nabita (wyrok składu 7 sędziów SN z 30 września 1975 r., VI KRN 33/75, OSNKW 1976, nr 1, poz. 3).
W ramach ciekawostki można wskazać, iż pistolet gazowy nie jest bronią palną w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. (postanowienie SN z 4 maja listopada 2002 r., II AKa 19/2002, Prok. i Prawo 2003, nr 2, poz. 25).
Tagi: Art. 280 k.k.