W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.
Poniżej istotne zagadnienia dotyczące naprawienia szkody majątkowej na osobie.
Uszkodzeniem ciała w rozumieniu omawianego przepisu jest naruszenie integralności fizycznej człowieka, przy czym naruszenie to może dotyczyć nie tylko samej powłoki cielesnej, ale również tkanek oraz narządów wewnętrznych.
Rozstrój zdrowia polega na zakłóceniu funkcjonowania organizmu ludzkiego, bez widocznego uszkodzenia poszczególnych organów (np. nerwica, choroba psychiczna, obniżenie sprawności intelektualnej). Przy czym to samo zdarzenie może wywołać zarówno uszkodzenie ciała, jak i rozstrój zdrowia i w rzeczywistości najczęściej tak będzie. (Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania ? część ogólna, aut. A. Rzetecka-Gil).
W grupie wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia tradycyjnie wymienia się koszty leczenia (pobytu w szpitalu, pomocy pielęgniarskiej, koszty lekarstw), specjalnego odżywiania się, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń (np. protez, kul, aparatu słuchowego, wózka inwalidzkiego).
Do grupy tej zalicza się również wydatki związane z transportem chorego na zabiegi i do szpitala, koszty związane z odwiedzinami chorego w szpitalu czy wynikające z konieczności specjalnej opieki i pielęgnacji nad chorym, koszty zabiegów rehabilitacyjnych, wreszcie koszty przygotowania do innego zawodu. (Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania ? część ogólna, aut. A. Rzetecka-Gil).
Koszty zakupu samochodu, np. ze specjalistycznym wyposażeniem, należą do w/w kosztów, jeżeli jest on konieczny do kompensowania kalectwa osoby poszkodowanej, a w szczególności do kontynuowania pracy zarobkowej wykonywanej przed wypadkiem, do leczenia, prowadzenia działalności gospodarczej i umożliwienia prowadzenia normalnego życia w społeczeństwie. (wyrok SN z dnia 9 stycznia 2008 r., II CSK 425/07)
Zgodnie z treścią art. 444 Kodeksu cywilnego, poszkodowanemu przysługuje jednorazowe odszkodowanie ? a to na koszty leczenia, czy też przygotowania do innego zawodu. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia
Odpowiednia renta przysługuje jeżeli poszkodowany:
Skutki muszą mieć charakter trwały ale niekoniecznie nieodwracalny.
Zwiększone potrzeby wynikają zwykle z konieczności dodatkowej rehabilitacji, leczenia, specjalistycznych zabiegów często w oddalonych od miejsca zamieszkania placówkach etc.
Natomiast zmniejszenie widoków powodzenia na przyszłość związane są zwykle z indywidualnymi cechami poszkodowanego i ich utratą w związku z powstaniem szkody, przy czym bierze się pod uwagę co mógłby poszkodowany osiągnąć gdyby szkody nie doznał. Na przykład rozpoczynająca karierę gimnastyczka pozbawiona możliwości intensywnego treningu na skutek trwałych urazów doznanych wskutek czynu zabronionego.
Jednakże, z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu.
Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.
Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego. Może być to zatem bardzo poważny skutek dla sprawcy szkody.
Sąd może ponadto przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej. Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej może przejawiać się w utracie wsparcia i pomocy w różnych sytuacjach życiowych, a zwłaszcza w utracie szansy na pomoc w przyszłości, gdy byłaby szczególnie pożądana z uwagi na wiek rodzica zmarłego.
Wyżej wymienione roszczenia nie mogą być zbyte, chyba że są już wymagalne i że zostały uznane na piśmie albo przyznane prawomocnym orzeczeniem.
Warto pamiętać, że prawo do bieżącej renty odszkodowawczej wygasa ze śmiercią uprawnionego i nie należy do spadku po nim, aczkolwiek zaległe, w sensie wymagalne do chwili śmierci, raty renty poszkodowanego przechodzą na jego spadkobierców.