Odmowa wszczęcia lub umorzenie postępowania
Odmowa wszczęcia lub umorzenie postępowania
Organ postępowania przygotowawczego, do którego złożone zostało zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa może odmówić wszczęcia postępowania lub umorzyć je po jego wszczęciu.
Przesłanki odmowy wszczęcia postępowania lub jego jego umorzenia
Organ odmawia wszczęcia dochodzenia lub śledztwa wówczas gdy według niego nie zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, co wywnioskować można z art. 303 Kodeksu postępowania karnego. Natomiast zgodnie z art. 322 § 1 tego aktu jeżeli postępowanie nie dostarczyło podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, a nie zachodzą warunki określone w art. 324 (dotyczy podejrzanego, który dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności), umarza się śledztwo bez konieczności uprzedniego zaznajomienia z materiałami postępowania i jego zamknięcia. Przepis ten stosuje się odpowiednio przy dochodzeniu.
Zażalenie na postanowienie
W obu przedstawionych powyżej przypadkach pokrzywdzonemu, który jest stroną postępowania przygotowawczego oraz innym podmiotom, wymienionym w ustawie, przysługuje zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa (dochodzenia) jak i na postanowienie o jego umorzeniu. W treści zażalenia należy przedstawić te okoliczności, które zdaniem odwołującego się stanowią przesłanki do wszczęcia postępowania czy też do dalszego jego prowadzenia. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Zażalenie takie nie podlega opłacie.
Subsydiarny akt oskarżenia
W przypadku uchylenia postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego lub odmowie jego wszczęcia, sąd wskazuje powody uchylenia, a w miarę potrzeby także okoliczności, które należy wyjaśnić, lub czynności, które należy przeprowadzić. Wskazania te są dla organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze wiążące.Jeżeli organ prowadzący postępowanie nadal nie znajduje podstaw do wniesienia aktu oskarżenia, wydaje ponownie postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia. W takim przypadku pokrzywdzony może w terminie miesiąca od doręczenia mu zawiadomienia o postanowieniu wnieść subsydiarny akt oskarżenia do sądu, dołączając po jednym odpisie dla każdego oskarżonego oraz dla prokuratora.