Postępowanie upadłościowe i restrukturyzacyjne

Nie można ogłosić upadłości:

1. Skarbu Państwa;
2. jednostek samorządu terytorialnego;
3. publicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej;
4. instytucji i osób prawnych utworzonych w drodze ustawy, chyba że ustawa ta stanowi inaczej, oraz utworzonych w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą;
5. uczelni;
6. osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, które nie prowadzą innej działalności gospodarczej lub zawodowej.
7. Funduszy inwestycyjnych.

Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.

Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.
Oprócz dłużnika, wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć także każdy z jego wierzycieli osobistych, a także:

1. w stosunku do spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej – każdy ze wspólników odpowiadających bez ograniczenia za zobowiązania spółki;
2. w stosunku do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – każdy, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami;
3. w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego – także organ założycielski;
4. w stosunku do jednoosobowej spółki Skarbu Państwa – także pełnomocnik Rządu, państwowa osoba prawna, organ lub inna jednostka uprawniona do wykonywania praw z akcji lub udziałów należących do Skarbu Państwa;
5. w stosunku do osoby prawnej, spółki jawnej, spółki partnerskiej oraz spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej, będących w stanie likwidacji – każdy z likwidatorów;
6. w stosunku do osoby prawnej wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego – kurator ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny;
7. w stosunku do dłużnika, któremu została udzielona pomoc publiczna o wartości przekraczającej 100 000 euro – organ udzielający pomocy;
8. w stosunku do dłużnika, wobec którego prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego – zarządca ustanowiony w tym postępowaniu.

Niewypłacalny przedsiębiorca to taki, który zaprzestał wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych, natomiast w przypadku osób prawnych niewypłacalność występuje wtedy gdy zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

Sprawy o ogłoszenie upadłości rozpoznaje sąd upadłościowy w składzie trzech sędziów zawodowych.

Sądem upadłościowym jest sąd rejonowy ? sąd gospodarczy.

Do rozpoznania spraw o ogłoszenie upadłości właściwy jest sąd upadłościowy dla zakładu głównego przedsiębiorstwa dłużnika.

Postępowanie restrukturyzacyjne, podobnie jak postępowanie upadłościowe, dotyczy dłużników, którzy stali się niewypłacalni lub którym grozi niewypłacalność. Jego celem jest jednak uniknięcie upadłości i umożliwienie restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, unikając jednocześnie ich pokrzywdzenia.

Wyróżnia się cztery formy postępowania restrukturyzacyjnego:

1) postępowanie o zatwierdzenie układu;
2) przyspieszone postępowanie układowe;
3) postępowanie układowe;
4) postępowanie sanacyjne.

Postępowanie o zatwierdzenie układu toczy się z udziałem doradcy restrukturyzacyjnego. Przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe sąd powołuje nadzorcę sądowego. Dłużnik zachowuje prawo do zajmowania się swoimi sprawami, ale do czynności przekraczających zwykły zarząd potrzebna jest zgoda nadzorcy. Postępowanie sanacyjne to rozwiązanie dla przedsiębiorców znajdujących się w najbardziej dramatycznym położeniu. Wskazane postępowania różnią się przede wszystkim: trybem dochodzenia do zawarcia układu, zakresem przyznanej dłużnikowi przez ustawę ochrony przed wierzycielami, zakresem ograniczenia dłużnika w zarządzie jego majątkiem (przedsiębiorstwem).

Upadłość likwidacyjna jest to proces, którego celem jest zaspokojenie roszczeń wierzycieli ze środków pochodzących ze zbycia majątku przedsiębiorstwa upadłego. Jak wiadomo celem upadłości jest to aby móc zaspokoić wierzyciela w jak najwyższym stopniu.

Upadłość likwidacyjna oznacza przejęcie zarządu przedsiębiorstwa przez syndyka oraz spieniężenie majątku. W praktyce znaczna większość postępowań upadłościowych zmierza do likwidacji przedsiębiorstwa.

Upadły jest zobowiązany do wskazania i wydania syndykowi całego swojego majątku, w tym także dokumenty dotyczące jego działalności, majątku i rozliczeń, w tym również księgi rachunkowe i pozostałe ewidencje.