Funkcją zasiedzenia jest ustalenie zgodności stanu faktycznego ze stanem prawnym, aby ktoś kto posiada jak właściciel mógł stać się właścicielem, a wszystko dlatego, że prawo nie znosi „próżni”.
Umożliwia nabycie określonego prawa – zwykle istotne przy nabyciu nieruchomości – wskutek upływu czasu.
Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania.
Aby jednak można było stwierdzić, iż doszło do zasiedzenia należy spełnić łącznie dwie przesłanki. Przede wszystkim jak już wcześniej zostało wskazane ? odpowiedni upływ czasu oraz fakt posiadania danej rzeczy w sposób samoistny. Po spełnieniu w/w przesłanek należy złożyć do Sądu wniosek o stwierdzenie zasiedzenia.
Posiadanie samoistne to władanie rzeczą jak właściciel. Charakter posiadania ocenia się oczami osób trzecich. O samoistnym charakterze posiadania decyduje to jak inne osoby oceniają władanie tą nieruchomością.
Jeśli posiadacz zachowuje się tak jakby był właścicielem, w szczególności nie daje żadnych sygnałów, że jego posiadanie jest zależne od decyzji innego podmiotu, to ta osoba jest posiadaczem samoistnym. Nie decyduje o charakterze posiadania tytuł, tylko to jak posiadacz się zachowuje. W prawie polskim można sobie samemu zmienić tytuł posiadania.
Czas określony jest odrębnie. W zależności czy mamy do czynienia z posiadaczem w dobrej, czy złej wierze. Przy zasiedzeniu, sądy przyjmują klasyczną definicję posiadania samoistnego w dobrej wierze.
Posiadaczem w dobrej wierze jest ten, kto ma uzasadnione okolicznościami przekonanie, że prawo które faktycznie wykonuje, w rzeczywistości prawnie mu służy. Decyduje moment objęcia rzeczy w posiadanie. Późniejsza zła wiara nie szkodzi
Posiadacz rzeczy ruchomej, niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeśli posiada nieprzerwanie rzecz od trzech lat jako posiadacz samoistny w dobrej wierze.
Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze.
Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.
Dobra wiara istnieje wtedy, gdy posiadacz włada nieruchomością, pozostając w uzasadnionym przekonaniu, iż jego władanie jest zgodne z przysługującym mu prawem.
Sprawami o zasiedzenie zajmuje się sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się rzecz (m.in. nieruchomość)
Wszelkie opłaty sądowe dotyczące zasiedzenia zostały uregulowane w Ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych: