W sytuacji, gdy w małżeństwie pojawia się kryzys i brak jest nadziei na dalsze wspólne życie, małżonkowie zaczynają zadawać sobie pytanie: rozwód czy separacja?
Patrząc przez pryzmat czysto prawny, zarówno instytucja rozwodu, jak i separacji uregulowana jest w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Z kolei przesłanką orzeczenia przez sąd separacji jest nastąpienie zupełnego rozkładu pożycia.
Separacja a rozwód ? każde z tych rozwiązań niesie ze sobą konsekwencje prawne, które trzeba mieć na uwadze, decydując się na którykolwiek z kroków. Rozwód a separacja to dwie oddzielne instytucje. Jeśli jesteśmy przekonani, że problemy małżeńskie mają charakter przejściowy, warto zdecydować się w pierwszej kolejności na separację. Jeśli potwierdzimy swoje obawy, że nastąpił zupełny rozkład pożycia, możliwy jest również rozwód po separacji, na mocy którego małżeństwo zostanie prawnie rozwiązane.
To dwie instytucje, do których możemy się odwołać w przypadku rozpadu pożycia. Wielu małżonków staje przed dylematem: rozwód czy separacja. Różnice sprawiają, że niektóre z par zdecydują się na ostateczne rozwiązanie związku małżeńskiego, a inne złożą jedynie wniosek o separację. Jest to okres przeznaczony na rozmyślania ? małżonkowie mogą w tym czasie zdecydować, czy ich związek rzeczywiście dobiegł końcowi, czy jednak wymagał przemyślenia i uregulowania kilku kwestii.
Zatem różnica między rozwodem a separacją jest taka, że w przypadku pierwszego związek formalnie przestaje istnieć, a my możemy zawrzeć kolejne małżeństwo.
Decydując się jednak na rozwód czy też separację, należy mieć na uwadze podstawowe różnice w obu konstrukcjach. Po laicku ? konsekwencją orzeczenia przez sąd rozwodu jest definitywne ustanie małżeństwa, w wyniku którego przestaje ono istnieć.
Skutkiem separacji jest natomiast uchylenie przez sąd wspólnoty małżeńskiej, jednak w tej sytuacji małżonkowie nie mają prawa, by zawrzeć nowy związek małżeński. Tak jak wcześniej zostało wskazane, przesłanką orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia między małżonkami, co przekładając na życie codzienne oznacza rozpad więzi fizycznej, duchowej i gospodarczej między nimi.
Przy rozwodzie, oprócz zupełności rozkładu pożycia, wymagana jest także trwałość tego rozkładu, co należy rozumieć przez brak perspektyw na nawiązanie przez małżonków wzajemnego pożycia. W przypadku orzeczenia sądowego o separacji lub rozwodzie, między małżonkami ustaje ustrój wspólności majątkowej. Co oczywiste, nie dziedziczą oni po sobie.
Małżonek rozwiedziony w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, może powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa, a to przez złożenie stosownego oświadczenia przed kierownikiem USC.
Warto też podkreślić, iż ustawową przeszkodą rozwodu i separacji jest sytuacja, gdy w wyniku ich orzeczenia miałoby ucierpieć dobro małoletnich dzieci stron. Podobnie, gdyby takie orzeczenie miało być sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Pisząc o rozwodzie i separacji nie sposób nie nawiązać do kwestii kosztów postępowania. Opłata od pozwu rozwodowego, jak i od pozwu o separację wynosi 600 zł. Pozew składa się do sądu okręgowego. Wyjątkiem jest opłata od pozwu o separację w sytuacji, gdy ma być ona orzeczona na zgodny wniosek małżonków ? wówczas wynosi ona 100 zł.